การสร้างพระกริ่ง
การสร้าง
พระกริ่งมีมาแต่ดั้งเดิม เริ่มต้นขึ้นที่ดินแดนประเทศทิเบต และจีน จึงร้องเรียกติดปากว่า
พระกริ่งทิเบต และ
กริ่งหนองแส พระกริ่งเป็นพระโพธิสัตว์ปางมาช่วยโปรดสัตว์โลก หรือตั้งชื่อกันว่า "
พระไภสัชคุรุ" เป็นมารชิตปางหนึ่งของลัทธิมหายาน ซึ่งหมายถึง ทรงเป็นครูในด้านโอสถ คือ การรักษาพยาบาล ต่อมาได้อุโฆษมานิยมสร้างในเขมร
แบบเรียนสร้าง
พระกริ่งเก่าแก่อยู่กับ สมเด็จพระพนรัต วัดปาแก้ว (วัดใหญ่ชัยมงคล) อยุธยา ต่อมาตำราได้ตกมาถึงคราวรัตนโกสินทร์ สมเด็จพระปรมานุชิโนรส วัดพระเชตุพนฯ แต่ไม่มีผู้เห็นเหตุการณ์การสร้างพระกริ่งของสมเด็จฯ ท่าน จนกระทั่งตำราตกทอดมาถึง สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาปวเรศวริยาลงกรณ์ แห่งวัดบวรนิเวศ จึงได้ทรงสร้าง "
พระกริ่งปวเรศ" ขึ้น โดยใช้โลหะ 9 อย่างที่เรียกว่า "นวโลหะ" คือ ทองคำ, เงิน, ทองแดง, สังกะสี, ปรอท, บริสุทธิ์, เหล็กละลายตัว, จ้าวน้ำเงิน, ชิน
 |
พระกริ่งวัดสุทัศน์ฯ โดย สมเด็จพระสังฆราชแพ |
ซึ่งต่อมา เจ้าคุณเฒ่า วัดมกุฏกษัตริยาราม ได้นำแบบของพระองค์ไปจัดสร้างขึ้นบ้าง แต่ไม่ทราบจำนวนที่แน่นอน หลังจาก สมเด็จพระมหาสมณเจ้ากรมพระยาปวเรศฯ สิ้นพระชนม์ คู่มือการสร้างพระกริ่งตกทอดมายัง "พระพุฒาจารย์ (มา)" หรือ "ท่านเจ้ามา" วัดสามปลื้ม เมื่อครั้งมีสมณศักดิ์เป็น "พระมงคลทิพมุนี" ท่านเคยดำริว่าเมื่ออายุครบ 80 ปีจะสร้างพระกริ่งตามตำรับเดิมที่ได้รับตกทอดมา แต่ท่านก็มรณภาพลงเสียก่อน ตำรานี้จึงตกไปอยู่กับ
สมเด็จพระสังฆราช (แพ) วัดสุทัศน์ฯ และที่วัดนี้เองถือว่าเป็นตำนานในการพระกริ่งในประเทศไทย ตั้งแต่บัดนั้นมาจนปัจจุบัน
พระกริ่งวัดสุทัศน์ฯ สมเด็จพระสังฆราช(แพ) มีชื่อเสียงทรงคุณวิเศษหลายประการ มีผู้นิยมนับถือกันมาก ยิ่งในล่าสุดนี้ยิ่งหายาก เพราะว่า
สมเด็จพระสังฆราช (แพ) ทรงสร้างไว้ปริมาณไม่มาก
 |
สมเด็จพระสังฆราช (แพ) |
เค้ามูลที่ทรงสร้าง
พระกริ่งนั้น เนื่องจากเมื่อครั้งที่ สมเด็จพระวันรัต (แดง) พระอุปัชฌาย์ อาพาธเป็นอหิวาตกโรค สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาปวเรศวริยาลงกรณ์ ซึ่งเป็นพระอุปัชฌาย์ของ พระองค์ทรงเคยรักษาผู้ป่วยเป็นอหิวาตกโรคให้หายได้ ด้วยการอาราธนา
พระกริ่งลงในน้ำทำเป็นน้ำพระพุทธมนต์ แล้วโปรด ให้น้ำนั้นแก่คนไข้ดื่ม ปรากฏว่าหายอย่างน่าฉงน เมื่อตรัสอย่างนั้นแล้ว ก็อาราธนาพระกริ่งลงในน้ำ ทำน้ำพระพุทธมนต์ประทานแก่ สมเด็จพระวันรัต (แดง) เมื่อท่านฉันน้ำพระพุทธมนต์นั้นแล้ว ก็บรรเทาหายอาพาธเป็นปกติ
สมเด็จพระสังฆราช (แพ) ได้ทอดพระเนตรเห็นคุณวิเศษน่าอัศจรรย์ ของพระกริ่งในขณะนั้นแล้ว จึงเกิดความสนพระทัย และทรงเริ่มเรียนรู้ค้นคว้าตำราที่จะสร้างพระกริ่งเรื่อยมา จนมีความรู้รอบรู้ในการสร้างจนรอบรู้
 |
พระกริ่ง 155ปี สมเด็จสังฆราชแพ เนื้อนวะโลหะดินไทย |